میکروسکوپ یا ریزبین ، در ساده ترین تعریف خود به ابزار بزرگنمایی اشیا و موجودات بسیار کوچک گفته می شود که با توجه به این تعریف حتی ذره بین های تک عدسی نیز نوعی میکروسکوپ محسوب می شوند . وجه تسمیه لغت میکروسکوپ در زبان یونانی ، میکرو به معنای بسیار کوچک و سکوپ به معنای دیدن می باشد . در مورد طرز کار ریزبین های نوری الکترونی روبشی و عبوری به تفصیل صحبت کرده ایم ؛ در این مقاله قصد داریم تا به معرفی رایج ترین ریزبین های نوری( استفاده از نور مرئی به عنوان چشمه نور و متمرکز کردن آن با عبور از چند عدسی ) و رومیزی بپرداریم .
اولین دسته از این نوع میکروسکوپ ها ، ریزبین های فلورسنت می باشد ، این نوع ریزبین که دارای منبعی از نور فلورسنت می باشد ، میکروارگانیسم و سلول های بافت های زنده قابل رویت و ثبت تصاویر می باشد . از مهمترین ویژگی این میکروسکوپ ها می توان به داشتن منبع فلوئورسنت ، واحد کنترل و صفحه کلید اشاره کرد . میکروسکوپ دوچشمی نیز نوع دیگری از ریزبین ها می باشند که دارای ۲ عدسی نوری است . این ریزبین قابلیت ارتقا با دوربین های عکاسی را داشته و با توجه به کنتراست آن ، فقط برای مشاهده نمونه های رنگ آمیزی نشده قابل استفاده است . میکروسکوپ های اینورت در شناسایی و شمارش میکروارگانیسم ها ، نحوه حرکت و تولید مثل آن ها کاربرد بیشتری دارد . این ریزبین قابل ارتقاء با دوربین های عکاسی و فیلم برداری بوده و امکان اعمال تغییرات و کار روی نمونه را به کاربر خود می دهد .از این روی در آزمایشگاه های تحقیقاتی کاربرد فراوانی دارند . بزرگنمایی در این ریز بین توسط پیچ های عدسی شیئی بوجود آمده و نیاز به جابجایی نمونه و سایر اجزای ریزبین نیست . استریو میکروسکوپ یکی دیگر از انواع ریز بین های رومیزی می باشد که دارای قدرت خیلی بیشتری نسبت به دیگر ریزبین های رومیزی می باشد . این مدل بیشتر برای مشاهده اجرامی دارای حجم و بعد کاربرد دارد .
از دیگر انواع میکروسکوپ ها می توان به مدل های ماوراء بنفش ( که منبغ تغذیه نور آن لامپ «یو وی» می باشد و به واسطه طول موج کوتاه تر اشعه فرابنفش نسبت به نور مرئی ، قدرت تفکیک بالاتری نسبت به ریز بین های نوری دارد ) فلورسنس ( که با رنگ آمیزی و تزریق معرف های گوناگون به نمونه – مانند سولفات بربرین و نارنجی آکریدین – خاصیت فلورسانسی به آن ها داده و نور ساطعه از آن ها مشاهده می شود ) ، زمینه سیاه ( تولید زمینه سیاه با ایجاد شکست نور توسط آیینه های محدب و مقعر) و اختلاف فاز(برای بررسی نمونه هایی که اختلافشکست نور دارند) اشاره کرد .