میکروسکوپ دیجیتال به دسته ای از میکروسکوپ ها اطلاق می شود که دارای چشمی مخصوصی می باشد که این چشمی توانایی اتصال به کامپیوتر و نمایش و ذخیره اطلاعات در آن را دارد. این میکروسکوپ های تحقیقاتی ، با پیشرفت علوم حیطه آی.تی (چه سخت افزاری و چه نرم افزاری) کاربرد بیشتری نسبت به میکروسکوپ های آنالوگ و ساده با کاربری مشابه پیدا کرده اند.
لازم به ذکر است که به تعویض لنز چشمی دوربین های سنتی و اعمال برخی تغییرات سخت افزاری ، آن ها نیز پتانسیل تبدیل شدن به میکروسکوپ دیجیتال را دارند.
شاخصه اصلی میکروسکوپ های دیجیتال که آن ها را از سایر وسایل مشابه متمایز می کند ، قابلیت نمایش تصویر در نمایشگر و چاپ تصاویر می باشد ؛ در نسخه های معمولی هر میکروسکوپ مخصوص به یک نفر بوده و در صورتی که چند کاربر نیاز به نظارت شئ مورد نظر داشته باشند ، باید به نوبت و انفرادی این کار را انجام دهند ، در صورتی که با استفاده از میکروسکوپ دیجیتال نه تنها این مشکل حل می شود ، بلکه ده ها نفر دیگر نیز می توانند از طریق ویدئو پروژکتور شاهد این عمل باشند . اهمیت کاربرد قسمت آخر در کلاس های آموزش بیش از پیش خود را نشان می دهد که در آن ، دانش آموزان و دانشجویان ، با بهترین کیفیت و در کمترین زمان سوژه مورد بحث را به درستی مشاهده می کنند .
از مهمترین کاربرد های میکروسکوپ دیجیتال می توان به استفاده درصنایع مرتبط با کاغذ ( مرغوبیت کاغذ ، بافت آن ، تشخیص اصل و فرع بودن یک سند و…) ،کاربرد های پزشکی ( تشخیص و مشاهده عوامل بیماری زا ، مشاهده پوسیدگی دندان ، عفونت مجاری تنفسی و …) ، استفاده در صنعت ( ساخت برد های بسیار کوچک یا چرخدنده های ساعت) ،گالری های هنری (برای ترمیم با ظرافت یک اثر) ،در صنعت نساجی (برای مشاهده ساختار و آزمایش کیفیت نخ) و … اشاره کرد.
یکی دیگر از ویژگی های میکروسکوپ های دیجیتال ، قابلیت جابجایی و کوچکی آن هاست . با در نظر نگرفتن میکروسکوپ دیجیتال رومیزی ، اکثر میکروسکوپ های دیجیتال قابلیت حمل دارند و این امر سبب می شود قسمت هایی که مشاهده آن برای میکروسکوپ های دیگر دشوار است ، برای میکروسکوپ دیجیتال بسیار راحت و مطلوب باشد . جالب است بدانید که در سال های اخیر و ظهور تلفن های هوشمند ؛ این وسایل با اضافه شدن لنز و نرم افزار مخصوص ، قابلیت تبدیال به میکروسکوپ دیجیتال را دارند .